Khóa đào tạo “Nâng cao năng lực về kinh doanh ESCO cho các tổ chức cung cấp dịch vụ năng lượng” là một hoạt động thuộc Hợp phần 2: Hỗ trợ kỹ thuật của Dự án "Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp Việt Nam" (VSUEE), khóa đào tạo được tổ chức trong từ ngày 05 đến 07 tháng 03 tại Hà Nội và sẽ được tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh từ ngày 18 đến ngày 20 tháng 03 năm 2025.

Ngành công nghiệp hiện đang chiếm tỷ trọng lớn (tới hơn 50%) trong tổng tiêu thụ năng lượng quốc gia. Do đó, việc triển khai các giải pháp tiết kiệm năng lượng (TKNL) không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải khí nhà kính của quốc gia. Tuy nhiên, một trong những rào cản lớn nhất mà các doanh nghiệp gặp phải khi thực hiện các dự án TKNL chính là sự hạn chế về năng lực nhận diện, đánh giá, triển khai và tài chính hóa các dự án này.

Để giải quyết những thách thức mà doanh nghiệp đang gặp phải trong việc tối ưu hóa sử dụng năng lượng, mô hình Công ty Dịch vụ Năng lượng (ESCO) ra đời như một giải pháp thiết yếu, góp phần thúc đẩy hiệu quả năng lượng trong các ngành công nghiệp tiêu thụ năng lượng trọng điểm. ESCO không chỉ cung cấp các giải pháp công nghệ tiên tiến mà còn đảm nhận toàn bộ quy trình từ tư vấn, thiết kế, đầu tư, triển khai, vận hành đến bảo trì, đảm bảo doanh nghiệp có thể giảm đáng kể chi phí năng lượng mà không cần vốn đầu tư ban đầu đáng kể. Với cơ chế hoàn vốn từ chính khoản tiết kiệm đạt được, mô hình ESCO không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn tạo động lực mạnh mẽ cho quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Do đó, việc mở rộng và thúc đẩy mô hình này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường.

Tại Việt Nam, mô hình ESCO được xem là giải pháp tiềm năng để thúc đẩy tiết kiệm năng lượng, nhưng thực tế vẫn đang trong giai đoạn phát triển với nhiều rào cản cần tháo gỡ. Trước hết, hệ thống cơ chế, chính sách hỗ trợ dành cho ESCO còn hạn chế, chưa tạo được động lực đủ mạnh để khuyến khích doanh nghiệp tham gia. Bên cạnh đó, tâm lý e ngại rủi ro và thiếu niềm tin vào hiệu quả thực tiễn của mô hình ESCO khiến nhiều doanh nghiệp chưa sẵn sàng áp dụng, đặc biệt trong bối cảnh kinh nghiệm triển khai tại Việt Nam còn hạn chế. Ngoài ra, nguồn nhân lực chuyên sâu trong lĩnh vực dịch vụ năng lượng chưa đáp ứng đủ nhu cầu thị trường, trong khi các công nghệ tiên tiến phục vụ quản lý năng lượng chưa được phổ biến rộng rãi. Hơn nữa, việc thiếu các công cụ đo lường, giám sát hiệu quả tiết kiệm năng lượng một cách minh bạch và đáng tin cậy cũng làm giảm sức hấp dẫn của mô hình này. Những thách thức này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, tổ chức tài chính và doanh nghiệp để tạo lập một hệ sinh thái ESCO vững chắc, từ đó mở rộng quy mô ứng dụng và tối ưu hóa lợi ích cho nền kinh tế.

Nhận thức được tầm quan trọng trong việc nhân rộng và chuyên nghiệp hóa mô hình ESCO, trong khuôn khổ “Dự án Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp Việt Nam” do Quỹ Khí hậu Xanh (GCF) tài trợ, Bộ Công Thương phối hợp với Ngân hàng Thế giới tổ chức khóa đào tạo “Nâng cao năng lực về kinh doanh ESCO cho các tổ chức cung cấp dịch vụ năng lượng” nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp công nghiệp, công ty dịch vụ năng lượng (ESCOs) và các đơn vị cung cấp thiết bị TKNL (EESPs) nâng cao kỹ năng và kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực này.

Khóa đào tạo sẽ tập trung vào các nội dung quan trọng, bao gồm: (i) Tăng cường năng lực về nhận diện và phát triển các dự án tiết kiệm năng lượng; (ii) Kiểm toán năng lượng và phân tích tài chính cho các dự án TKNL; (iii) Giới thiệu và Ứng dụng hệ thống đo lường, báo cáo và thẩm định (MRV) và (iv) Chiến lược marketing và chiến lược kinh doanh cho các công ty dịch vụ năng lượng (ESCOs) và các đơn vị cung cấp thiết bị TKNL (EESPs).